Politiek
Transparency Morocco stopt deelname aan anti-corruptiecomité
Stopzetting deelname wegens stagnatie
Transparency Morocco, een ngo voor corruptiebestrijding, heeft haar deelname aan het Nationale Comité voor Anticorruptie opgeschort. Het comité is al meer dan drie jaar niet bijeengeroepen, wat volgens de organisatie wijst op politieke inertie.
Oproep tot hervormingen en burgeractie
De ngo roept de regering op om concrete maatregelen te nemen en transparanter te worden. Ook moedigt zij de bevolking aan tot vreedzame acties totdat er tastbare vooruitgang is in de strijd tegen corruptie en voor goed bestuur.
Sahelstaten steunen Marokkaanse havens voor Atlantische toegang
Nieuwe handelsroutes na vertrek uit ECOWAS
Mali, Burkina Faso en Niger steunen Marokko's initiatief om via Marokkaanse havens toegang te krijgen tot de Atlantische Oceaan. Dit komt na hun vertrek uit ECOWAS en biedt nieuwe economische kansen voor deze binnenlandse staten.
Strategische samenwerking en veiligheid
Toegang tot havens zoals Casablanca en Agadir vermindert hun afhankelijkheid van traditionele routes. Dit initiatief past ook in bredere veiligheids- en economische samenwerking, zeker gezien recente regionale spanningen, zoals het neerschieten van een vermeende Malinese drone door Algerije.
Marokko overweegt herziening handelsverdrag met Turkije vanwege tekort
Groeiend handelsdeficit baart zorgen
Marokko onderzoekt de herziening van het handelsakkoord met Turkije, vanwege een stijgend tekort van circa 3 miljard dollar. Turkse import, vooral textiel en kleding, overtreft ruimschoots de Marokkaanse export, wat de economie onder druk zet.
Voorbereiding op onderhandelingen
Minister Omar Hjira bereidt een bezoek aan Ankara voor om over een evenwichtigere handelsrelatie te spreken. Mogelijke maatregelen zijn aanpassing van invoertarieven en het stimuleren van Turkse investeringen in Marokko, om het tekort terug te dringen en de economische samenwerking te verbeteren.
VS bevestigen exclusiviteit van Marokkaans voorstel voor Westelijke Sahara
Amerikaanse steun als strategische troef
In april 2025 benadrukten de Verenigde Staten dat het Marokkaanse autonomievoorstel de enige geldige basis vormt voor onderhandelingen over de Westelijke Sahara. Senator Marco Rubio herhaalde de Amerikaanse erkenning van Marokkaanse soevereiniteit, die in 2020 werd toegekend, wat de diplomatieke positie van Marokko versterkt.
Druk op internationale gemeenschap
De VS roepen andere landen en internationale organisaties op om dit voorstel serieus te nemen en alternatieven zoals een onafhankelijkheidsreferendum te vermijden. Deze houding verhoogt de druk op tegenstanders van het plan en ondersteunt Marokko in haar streven naar vrede en stabiliteit in de regio.
Kenia bevestigt steun aan Marokkaans autonomieplan voor Westelijke Sahara
Politieke doorbraak in Afrika
In mei 2025 heeft Kenia officieel haar steun uitgesproken voor het Marokkaanse autonomievoorstel voor de Westelijke Sahara. Dit plan voorziet in autonomie binnen de Marokkaanse soevereiniteit en wordt gezien als de enige realistische oplossing voor het langdurige conflict met het door Algerije gesteunde Polisario Front. De steun van Kenia versterkt Marokko's positie in internationale instellingen zoals de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties.
Uitbreiding van economische samenwerking
Naast politieke steun versterken Marokko en Kenia ook hun economische banden. Marokko zal grote hoeveelheden landbouwbemesting leveren, terwijl Kenia haar export van koffie en thee naar Marokko opvoert. Ook worden projecten op het gebied van hernieuwbare energie, visserij, toerisme, veiligheid en cultuur gestart, waarmee de relatie tussen beide landen verder wordt verdiept.
VK ondersteunt Marokko's autonomieplan voor Westelijke Sahara: diplomatiek én economisch keerpunt
Op 1 juni 2025 bevestigde de Britse minister van Buitenlandse Zaken David Lammy in Rabat officieel de steun van het Verenigd Koninkrijk aan Marokko's autonomievoorstel voor de Westelijke Sahara. Hij noemde het "de meest geloofwaardige, levensvatbare en pragmatische basis voor een blijvende oplossing" voor het langlopende conflict.
Deze juridische alliantie breekt met het eerdere – neutralere – standpunt van het VK en plaatst het in lijn met de VS, Frankrijk en Spanje. Lammy koppelde de steun ook aan economische samenwerkingen rond het WK 2030: Britse bedrijven krijgen prioriteit bij betrokkenheid in infrastructuur, gezondheidszorg, waterprojecten en meerFinancial TimesBBCEvening Star. De erkenning komt bovendien met investeringen in de Sahararegion, waaronder agrarisch en hernieuwbare energie-initieven zoals XLinksAP.
Regionaal groeit de steun ook internationaal, met landen als Kenia en Portugal die recentelijk ook het autonomieplan steunenWikipediaThe Mail & Guardian. Tegelijk blijft het UN-proces via een referendum on hold, mede door geschillen over kiesrecht en stagnerende onderhandelingen.
Analyse: De VK-stemming shift geeft Marokko extra diplomatieke legitimiteit en economische tractie richting het WK 2030. Tegelijk werkt het tegen de Polisario en Algerijnse posities, waardoor regionale spanningen kunnen escaleren. Voor internationale investeerders biedt dit nieuwe kansen in infrastructuur en diensten in de regio.
Rekening houden met de diaspora: vertraging bij hervorming van instellingen
Twee maanden na de oproep van Koning Mohammed VI om de instellingen die zich bezighouden met Marokkanen in het buitenland te hervormen, heerst bij veel diaspora-organisaties teleurstelling. De hervormingen — die o.a. de rol van de CCME (Conseil de la Communauté Marocaine à l'Étranger) en de Fondation Hassan II moeten herzien — zijn nog niet van start gegaan. Vertegenwoordigers van diaspora-gemeenschappen in Frankrijk, België en Canada geven aan dat er geen concrete stappen zijn ondernomen en dat er geen formele consultaties plaatsvinden. Er is vooral kritiek op het feit dat eerdere beloften, zoals de implementatie van artikel 17 van de Grondwet (dat stemrecht en politieke participatie voor Marokkanen in het buitenland mogelijk zou maken), nooit zijn nagekomen. De roep om transparantie, betrokkenheid en daadwerkelijke beleidsverandering klinkt luider dan ooit.
Nieuwe politieke partij "Renewal and Progress" met diaspora-netwerk
Een nieuwe politieke partij heeft een aanvraag ingediend bij het ministerie van Binnenlandse Zaken: "Renewal and Progress" (RNP). De partij wil een moderne, progressieve koers varen met wortels in sociaal-liberale waarden, maar met een duidelijke Marokkaanse identiteit. Wat deze partij uniek maakt is haar expliciete focus op de diaspora. Vanuit steden als Parijs, Brussel, Montreal en Amsterdam zijn al lokale diaspora-netwerken opgezet die inhoudelijke input leveren voor het partijprogramma. De oprichters beogen dat RNP ook kandidaten zal voordragen uit de diaspora, mits artikel 17 eindelijk geactiveerd wordt. De partij wil jongeren aanspreken die zich politiek willen engageren, maar zich niet herkennen in de bestaande traditionele partijen.
Diasporaactivisten dringen aan op politieke participatie en adviesraad
Tijdens een grote bijeenkomst in Brussel, georganiseerd door het Civil Democratic Council for Moroccan Migration, zijn diasporaorganisaties met elkaar in overleg gegaan over hun rol in het Marokkaanse politieke landschap. De centrale boodschap: de diaspora wil niet langer een passieve geldbron zijn, maar actief meebeslissen over de toekomst van het land. Activisten pleiten voor de heractivering en democratisering van de CCME, en eisen dat een daadwerkelijke Diasporaraad wordt ingesteld met verkozen vertegenwoordigers. Ook was er veel aandacht voor gendergelijkheid, onderwijsprojecten en het betrekken van jongeren via digitale platforms.
Koning Mohammed VI lanceert hervorming diaspora‑beleid
Tijdens zijn toespraak ter gelegenheid van de Groene Mars kondigde Koning Mohammed VI grootschalige institutionele hervormingen aan die de relatie tussen de staat en de Marokkaanse diaspora moeten verbeteren. Het gaat om de oprichting van twee instellingen: een representatieve raad (CCME) en een operationele stichting (Mohammed VI Foundation for Moroccans Abroad). De bedoeling is dat beide structuren beter samenwerken, met duidelijke rollen en taken, en dat ze transparantie en efficiëntie garanderen. De hervormingen worden gezien als een poging om decennialange overlappingen, bureaucratie en onduidelijkheid aan te pakken.
Economische diplomatie draait op diaspora-engagement
Minister van Buitenlandse Zaken Nasser Bourita presenteerde recent een nieuw strategisch kader waarin economische diplomatie centraal staat. Hij stelde dat Marokkaanse ambassades en consulaten niet langer alleen politiek-symbolisch moeten zijn, maar ook economische hubs. Een nieuwe afdeling binnen het ministerie, "Economic Diplomacy and Diaspora Engagement", zal zich richten op het aantrekken van diaspora-investeringen, het promoten van Marokkaanse export, en het faciliteren van handelsconnecties. Volgens Bourita is de diaspora niet alleen een sentimentele verbintenis met Marokko, maar een economisch kapitaal dat nog te weinig benut wordt.
Dialoog tijdens Enterprise Creation Day: innovatie als motor voor diaspora‑participatie.
Tijdens de 16e editie van de Enterprise Creation Day in Parijs riep minister Amal El Fallah Seghrouchni diaspora‑ondernemers op om hun expertise en middelen terug te brengen naar Marokko. Ze lichtte het "Morocco Digital 2030" plan toe, dat mikt op een digitale transformatie van de publieke sector, start-up-bevordering en groene technologie. Het programma "Tremplin Maroc" werd opnieuw gepromoot: een platform dat financiële, juridische en administratieve begeleiding biedt aan diaspora-investeerders. In workshops werd besproken hoe teruggekeerde ondernemers barrières zoals bureaucratie, financiering en landrechten kunnen overwinnen.
Opnieuw een instituut voor diaspora
Naar aanleiding van de jarenlange kritiek op versnipperde diaspora-instellingen, bevestigde Koning Mohammed VI in 2024 dat er twee complementaire organen zullen worden opgericht: een strategische raad en een uitvoerend agentschap. De CCME moet fungeren als denktank en vertegenwoordiging van de diaspora, terwijl de Mohammed VI Foundation for Moroccans Abroad concrete diensten levert zoals huisvestingsadvies, juridische hulp en ondernemerssteun. De reorganisatie moet leiden tot betere coördinatie en minder bureaucratie, zodat Marokkanen in het buitenland makkelijker met het moederland verbonden blijven.
Digitaal bestuur als sleutel: "Morocco Digital 2030"
Het ambitieuze vijfjarenplan "Morocco Digital 2030" werd gelanceerd als antwoord op de logge overheidsstructuren en ontoegankelijke dienstverlening. Minister Seghrouchni gaf aan dat digitalisering niet alleen draait om technologie, maar ook om inclusie en burgerrechten. E‑government-apps, online consulaire diensten en blockchain voor eigendomstitels worden uitgerold. Voor diaspora-leden betekent dit onder meer eenvoudiger toegang tot administratieve documenten, deelname aan overheidsprogramma's, en potentieel zelfs online stemmen in de toekomst. IT-experts in de diaspora worden expliciet gevraagd om hun kennis in te zetten voor dit project.
Burgeractivisme en mensenrechten in de schijnwerpers
De zaak van activiste Saida el Alami blijft het politieke debat in Marokko bezighouden. El Alami, bekend om haar scherpe kritiek op mensenrechtenschendingen en corruptie via sociale media, werd opnieuw gearresteerd in 2025. Haar arrestatie leidde tot verontwaardiging bij internationale mensenrechtenorganisaties en diaspora-groepen. Zij wordt beschouwd als symbool van de beperkingen op vrije meningsuiting in Marokko. De zaak illustreert de bredere spanningen tussen staat en burgermaatschappij, waarbij activisten vaak het risico lopen juridisch vervolgd te worden voor het uitoefenen van hun fundamentele rechten.
Protesten tegen normalisatie met Israël groeien en bereiken diaspora
De normalisatie van de betrekkingen tussen Marokko en Israël heeft geleid tot massale protesten in binnen- en buitenland. De beweging "Tomorrow's Morocco Movement" is voortgekomen uit deze oppositie en organiseert sinds 2024 protesten aan strategische plekken zoals havens, luchthavens en ambassades. In steden als Rabat, Casablanca, Parijs en Brussel vonden gelijktijdige demonstraties plaats, vaak georganiseerd door jongeren en studenten van Marokkaanse afkomst. De beweging eist de verbreking van de diplomatieke betrekkingen met Israël en meer transparantie over de besluitvorming binnen de regering.