De rol van monarchie in de marokaanse politiek

De Marokkaanse monarchie speelt een centrale en bepalende rol in het politieke systeem van het land. Hoewel Marokko officieel een constitutionele monarchie is met een parlementair systeem, blijft de koning een dominante macht in zowel binnenlandse als buitenlandse aangelegenheden. Sinds zijn troonsbestijging in 1999 heeft koning Mohammed VI zich gepresenteerd als een moderniserende leider, maar hij beschikt nog steeds over uitgebreide bevoegdheden die hem boven de gekozen instellingen plaatsen. De monarchie in Marokko heeft diepe historische wortels, met de huidige Alaoui-dynastie die teruggaat tot de 17e eeuw. Deze dynastie geniet niet alleen politieke legitimiteit, maar ook religieuze, aangezien zij afstamt van de profeet Mohammed. Die religieuze legitimiteit verleent de koning aanzienlijke invloed als "Amir al-Mouminin", oftewel Commandant der Gelovigen. Ondanks hervormingen, met name die van de grondwet in 2011 na de protesten tijdens de Arabische Lente, blijft de koning het centrum van de macht. Hij benoemt de premier uit de grootste partij in het parlement, benoemt ministers, heeft de leiding over het leger en bepaalt het buitenlands beleid in grote lijnen. Hoewel deze hervormingen bedoeld waren om de macht van de koning enigszins te beperken en de rol van het parlement te versterken, blijkt in de praktijk dat veel beslissingen nog steeds binnen het koninklijk paleis worden genomen. De koning is bovendien vaak zelf de initiatiefnemer van grote projecten op het gebied van infrastructuur, economie, onderwijs en duurzame ontwikkeling. Ondanks kritiek van sommige mensenrechtenorganisaties en binnenlandse activisten over het gebrek aan echte politieke ruimte en de beperkte vrijheid van meningsuiting, blijft de monarchie populair bij grote delen van de bevolking. Dit komt mede door de stabiliteit die zij biedt in een vaak onrustige regio, en door zichtbare vooruitgang op sociaaleconomisch gebied, zoals verbeterde infrastructuur, vrouwenrechten en toegang tot onderwijs. Toch blijft het politieke landschap in Marokko in hoge mate afhankelijk van de richting die door de monarchie wordt bepaald. De ruimte voor parlementaire democratie groeit langzaam, maar de monarchie blijft het zwaartepunt van de macht. De toekomst van het land zal dus nauw verbonden blijven met de koers die koning Mohammed VI en het koningshuis uitzetten.